Op 9 mei 2023 gaf professor Anne Van Raemdonck een gastcollege aan de studenten van de Universidad Complutense. In deze lezing kwam een sociaal-historisch overzicht van Zuid-Afrika en de Zuid-Afrikaanse bevolking aan bod, vanaf de 17e eeuw tot heden.
Eerst werd een korte inleiding gegeven over de Verenigde Oost-Indische Compagnie, de VOC, een Nederlandse handelsonderneming die het monopolie had op de overzeese handel tussen de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden en Oost-Indië. Gedurende bijna twee eeuwen (1602-1800) was de VOC het belangrijkste handelsbedrijf ter wereld. In 1652 richtte Jan Van Riebeeck (1619 – 1677), die bij de VOC werkte, een verversingstation op bij Kaap de Goede Hoop voor de bemanning van de VOC-schepen tijdens hun doorreis naar Oost-Indië. Kaap de Goede Hoop werd bevolkt door gepensioneerde zeelieden van de VOC die zich daar als landbouwers vestigden en geen contact hadden met de plaatselijke bevolking, de Khoikhoi stam. De snelle uitbreiding van de Kaap veroorzaakte conflicten met de Khoikhoi, die eindigden in twee oorlogen. De Khoikhoi verloren al hun land en moesten als slaven verder leven.
Op het einde van de XVIIIe eeuw werd de Kaap gekoloniseerd onder het bewind van Napoleon Bonaparte. Wat later, in de eerste helft van de XIXe eeuw, viel de Kaapkolonie in handen van Groot-Brittanië wat de emigratie, ‘De Grote Trek’, veroorzaakte van vele Boeren die vervolgens hun eigen republieken stichtten. Daarop volgden de Boerenoorlogen (1880-1902) tussen de Britten en de Boeren, ook Afrikaners genoemd. In 1910 ontstond de Unie van Zuid-Afrika als een autonoom Dominuim van Groot- Brittanië. In de Unie werd het apartheidssysteem ontwikkeld dat in 1950 officieel ingevoerd werd.
Verder werd een nadere toelichting gegeven over het apartheidsregime en hoe dat systeem van rassensegregatie zich ontwikkelde tot aan het einde van de 20e eeuw, toen er, onder druk van de internationale anti-apartheidsbeweging, een einde aan kwam. In 1990 werd de Zuid-Afrikaanse anti-apartheidsstrijder en politicus, Nelson Mandela, na 27 jaar gevangenschap vrijgelaten. In 1994 kwam het Afrikaans Nationaal Congres (ANC) aan de macht, en werd Mandela gekozen tot president.
Professor Van Raemdonck ging tevens in haar betoog op zoek naar de taalkundige overeenkomsten tussen de Nederlandse en de Afrikaanse taal. En ten slotte toonde zij een toegankelijke bibliografie voor wie geïnteresseerd was in de gepresenteerde onderwerpen die grote belangstelling wekte bij de aanwezige studenten.
Gedurende de lezing konden de studenten in debat gaan met mevrouw Van Raemdonck en ze traden actief met haar in gesprek over linguïstische, historische en culturele kwesties van de presentatie.
Het was een leerrijk en boeiend gastcollege, waarvoor onze hartelijk dank aan professor Anne Van Raemdonck.