Vrijdag 16 mei 2025. Het is een frisse lentedag in Turijn, waar duizenden lezers voor de langverwachte Salone del Libro zijn samengekomen. Vincent van Gogh wandelt opgewekt rond, terwijl hij met zijn penseel viool speelt. Achter hem vormt een wervelende sterrennacht het decor van de omslag van een essaybundel met de titel: “L’Olanda riscoperta. Esplorazioni letterarie”. Een reis door de mooiste pagina’s van de Nederlandse literatuur, verteld aan het Italiaanse publiek door wie zo’n literatuur in verschillende Italiaanse steden (en daarbuiten) doceert, vertaalt en bestudeert.
In samenwerking met het Nederlands Letterenfonds en de Nederlandse Ambassade, wordt de bundel door de curatoren Franco Paris (“L’Orientale” Universiteit van Napels) en Marco Prandoni (Universiteit van Bologna) in het Nederlandse Paviljoen gepresenteerd, omringd door glimlachende collega’s, docenten, vertalers, studenten en lezers.
Naast de curatoren zijn dit de auteurs die hebben bijgedragen aan dit gepassioneerde teamwerk: Chiara Acampora, Olga Amagliani, Chiara Beltrami Gottmer, Elisabeth Braem, Antonio De Sortis, Claudia Di Palermo, Patrizia Filia, Valentina Freschi, Paola Gentile, Annaclaudia Giordano, Marie Jadot, Chiara Nardo, Dafne Paris, Dolores Ross, Jessica Rostro Benigno, Roberta Tartaglia, Francesca Terrenato, Matilde Soliani, Elisabetta Svaluto Moreolo, Herman van der Heide, Suze Anja Verkade.
Een bijzonder dankwoord aan Jan Steinz van het Nederlands Letterenfonds voor zijn voorwoord, dat in het boek in de Italiaanse vertaling van Franco Paris te vinden is, hier in het Nederlands voor de Nederlandstalige vrienden van MediterraNed.
Veel leesplezier!
Annaclaudia Giordano
“L’Orientale” Universiteit van Napels
__________________
Voorwoord van de essaybundel L’Olanda riscoperta. Esplorazioni letterarie, bijeengebracht door Franco Paris en Marco Prandoni, LuoghInteriori, Città di Castello 2025
“Wie zou mij hier moeten kennen?” zei schrijver Harry Mulisch na een optreden in een bijna lege zaal op de Turijnse boekenbeurs van 2001 waar Nederland gastland was. Maar hij zat er niet mee: “het is altijd leuker om hier in Turijn met zon te zijn dan in Düsseldorf in de regen” (Pieter Steinz, Forza Olanda!, NRC, 25/5/2001).
De tijden dat Nederlandse literatuur in Italië onbekend en dus onbemind was, zijn lang en breed voorbij. Al voordat het land vierentwintig jaar geleden op de boekenbeurs van Turijn paese ospite was kregen ‘grote’ romanschrijvers als Cees Nooteboom, Willem Frederik Hermans en Hella Haasse naamsbekendheid onder het Italiaanse publiek en timmerde ook een jongere generatie auteurs aan de weg.
Inmiddels is in Italië de kennis van de Nederlandse boekenwereld aanzienlijk vergroot, worden er jaarlijks tientallen titels vertaald en reizen auteurs door alle regio’s van het Bel Paese om hun recent verschenen en regelmatig bekroonde werk te presenteren: anno 2025 is de Nederlandse literatuur – in alle genres – ongekend populair in Italië. Daarom staat het een heel jaar lang in de schijnwerpers van het Italiaanse publiek, met als hoogtepunt opnieuw een gastlandschap op de Salone del Libro in Turijn.
Voor vertalers en voor docenten van de vakgroepen neerlandistiek in Italië is dat een uitstekende gelegenheid om de balans op te maken: hoe staat het ervoor met de Nederlandse literatuur in Italië en wat zijn de belangrijkste ontwikkelingen rond het Nederlandse geschreven woord en het vertalen ervan naar het Italiaans?
Die toegenomen interesse is mede te danken aan de inspanningen van de vierentwintig schrijvers van deze bundel, die zich samen met het Nederlands Letterenfonds als literaire ambassadeurs inzetten voor de verspreiding van het Nederlandse boek in Italië.
De essays in de bundel zijn zowel gericht op een publiek dat reeds bekend is met illustere namen als Slauerhoff en Etty Hillesum, als de lezer die een eerste kennismaking zoekt met dit uitgestrekte literaire veld. De tientallen besproken werken in deze bundel zijn voorzien van een actuele en relevante context en nodigen uit tot verder lezen. De auteurs zetten je op het spoor van een ontdekkingstocht, een hedendaagse Grand Tour door Nederlands literaire landschap in al zijn facetten.
Je leest in dit boek de aanstekelijke verhalen van specialisten en tevens liefhebbers uit het vakgebied. Een breed scala van onderwerpen komt aan bod: de kunst en het geluk van het vertalen, (her)ontdekte klassiekers, het geheim van het succes van Nederlandse kinderboeken en de vraag welke auteur een van de mondiale pijlers van de (post)koloniale literatuur schreef. Deze bundel is bovendien een aanvulling op de tientallen optredens rond de Nederlandse literatuur die dit jaar, en hopelijk nog vele jaren hierna, in Italië plaatsvinden. Het is een prachtig bezorgd compendium dat de kwaliteit en de verscheidenheid van de Nederlandse literatuur viert, gemaakt door de mensen die er zichtbaar veel om geven.
Jan Steinz
Nederlands Letterenfonds